Trĩ Nội Độ 2: Có Cần Phẫu Thuật? Lộ Trình Điều Trị Mới Nhất

Chào bạn, tôi hiểu rằng những triệu chứng của bệnh trĩ có thể gây khó chịu và lo lắng. Đặc biệt khi nghe đến từ "phẫu thuật," ai cũng e dè. Nhưng bạn yên tâm, Trĩ Nội Độ 2 là giai đoạn vàng để điều trị mà không cần dao kéo gấp!

Với kinh nghiệm chuyên môn, tôi cam kết mang đến cho bạn thông tin chính xác, dễ hiểu, như một người bạn đang trò chuyện. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về căn bệnh này, từ gốc rễ đến các phương pháp can thiệp hiện đại, nhẹ nhàng nhất. Mục tiêu cao nhất là giúp bạn lấy lại sự thoải mái và chất lượng cuộc sống trọn vẹn.

I. CHƯƠNG I: TRĨ NỘI ĐỘ 2 – BƯỚC NGOẶT QUAN TRỌNG NHẤT

1.1. Bệnh Trĩ: Gốc Rễ Của Sự "Mệt Mỏi" Tĩnh Mạch

Hãy hình dung các tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng của chúng ta như những chiếc dây chun. Khi chúng phải chịu áp lực quá lớn và kéo dài (giống như bị kéo căng liên tục), chúng sẽ bị sưng phồng và giãn ra, tạo thành các búi thịt mà chúng ta gọi là trĩ.

Trĩ nội là các búi trĩ nằm ở bên trong, phía trên đường hậu môn—nơi ít có cảm giác đau.

Thủ phạm chính gây ra bệnh trĩ luôn là áp lực gia tăng trong trực tràng dưới. Áp lực này đến từ:

• Thói quen rặn mạnh khi đi vệ sinh.
• Ngồi quá lâu trên bồn cầu (không nên quá 10 phút!).
• Tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài.
• Chế độ ăn thiếu chất xơ trầm trọng.

1.2. Nhận Diện Trĩ Nội Độ 2: Búi Trĩ Biết "Tự Quay Về"

Trong phân loại bệnh trĩ (hệ thống Goligher), Độ 2 là mức độ có dấu hiệu rõ ràng, nhưng vẫn còn rất nhiều cơ hội điều trị nhẹ nhàng.

Dấu hiệu nhận biết Độ 2:

1. Lòi ra khi rặn: Búi trĩ sẽ lồi ra khỏi ống hậu môn mỗi khi bạn đi đại tiện, rặn mạnh hoặc làm việc nặng.
2. Tự co lên: Điểm đặc biệt của Độ 2 là sau khi đại tiện xong, búi trĩ tự động co lên (rút vào) bên trong ống hậu môn mà bạn không cần dùng tay đẩy.

Ngoài ra, bạn có thể thấy máu tươi nhỏ giọt (không lẫn phân), cảm giác đau rát và ngứa vùng hậu môn.

Trĩ Độ 2 – Giai Đoạn Vàng: Đây là thời điểm chúng ta có thể can thiệp hiệu quả nhất bằng các thủ thuật tối thiểu (nhẹ nhàng). Nếu bỏ qua, bệnh sẽ nhanh chóng tiến triển thành Độ 3 (phải dùng tay đẩy lên) hoặc Độ 4 (sa vĩnh viễn), lúc đó khả năng phải phẫu thuật là rất cao.

1.3. Trĩ Độ 2 Có Tự Khỏi Không? Nền Tảng Của Sự Thật

Xin khẳng định một cách chân thật: Trĩ Nội Độ 2 không thể tự khỏi hoàn toàn.

Búi trĩ là tĩnh mạch đã bị giãn, không thể tự co lại nguyên vẹn. Tuy nhiên, nếu bạn thay đổi lối sống một cách triệt để, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát các triệu chứng và ngăn bệnh tiến triển.

Yếu tố then chốt (Chiếm 80% thành công): Mọi giải pháp y tế, từ thuốc đến phẫu thuật, chỉ là xử lý hậu quả (búi trĩ sa). Nếu bạn không giải quyết nguyên nhân (táo bón, rặn mạnh), bệnh sẽ tái phát. Do đó, chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh chính là nền tảng cốt lõi, quyết định độ bền vững của mọi phương pháp điều trị.

II. CHƯƠNG II: CÂU TRẢ LỜI CỦA CHUYÊN GIA – PHẪU THUẬT CHỈ LÀ “PHƯƠNG ÁN B”

2.1. Triết Lý Điều Trị: Ít Xâm Lấn Là Tốt Nhất

Y học hiện đại tuân thủ nguyên tắc: Bắt đầu bằng phương pháp nhẹ nhàng nhất, chỉ chuyển sang phương pháp mạnh hơn khi đã thất bại. Mục tiêu là bảo tồn tối đa cấu trúc tự nhiên và chức năng của hậu môn.

Phần lớn bệnh nhân trĩ nội độ 2 không cần phẫu thuật gấp!

Chúng ta sẽ tiếp cận bệnh trĩ theo ba tuyến phòng thủ rõ ràng:

2.2. Tuyến 1: Xây Dựng Lối Sống Khoa Học – "Vũ Khí" Quyết Định

Đây là nền tảng cốt lõi, là thứ mà bạn phải cam kết thực hiện suốt đời nếu muốn thoát khỏi bệnh trĩ.

A. Chế độ ăn uống: Phân mềm như kem

• Chất xơ là vua: Chất xơ (từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt) có vai trò như một "chất bôi trơn" tự nhiên, giúp tăng khối lượng và làm mềm phân. Ưu tiên các loại rau nhuận tràng như rau lang, mồng tơi, rau diếp cá.
• Nước là bắt buộc: Uống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày. Nếu bạn ăn nhiều chất xơ mà thiếu nước, chất xơ sẽ hấp thụ hết nước trong ruột, khiến phân càng cứng hơn.
• Nói không với kích thích: Tránh xa đồ ăn cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ và tuyệt đối không uống đồ uống có cồn.

B. Thói quen đại tiện: Không rặn, không ngồi lâu

Thói quen sai lầm tại nhà vệ sinh là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh trĩ.

• Tuyệt đối không rặn: Đây là nguyên tắc sống còn. Rặn mạnh là hành động trực tiếp làm tăng áp lực và khiến búi trĩ sa nhanh hơn.
• Ngắn gọn: Thời gian ngồi trên bồn cầu tối đa 5-10 phút. Đừng mang điện thoại, sách báo vào nhà vệ sinh—hãy tập trung giải quyết nhu cầu và ra ngoài ngay.
• Ngâm nước ấm: Phương pháp tại nhà cực kỳ hữu hiệu. Ngâm hậu môn trong nước ấm (khoảng 37-40°C) 10-15 phút, 2-3 lần/ngày. Nước ấm giúp làm dịu thần kinh, giảm đau rát, và thư giãn cơ thắt hậu môn.

C. Thuốc hỗ trợ: Tăng cường sức khỏe tĩnh mạch

Các nhóm thuốc này được bác sĩ kê đơn để hỗ trợ, không phải để thay thế lối sống:

• Thuốc trợ tĩnh mạch (Venotonics): Giúp cải thiện độ bền thành mạch máu, giảm sưng và ứ trệ máu, từ đó giảm chảy máu.
• Thuốc làm mềm phân (Nhuận tràng): Giúp bạn đi ngoài dễ dàng mà không cần rặn.
• Thuốc bôi/đặt tại chỗ: Giảm nhanh các triệu chứng ngứa, rát, và viêm nhiễm.

Dấu hiệu cần chuyển tuyến: Nếu bạn đã tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn uống, sinh hoạt, dùng thuốc tích cực trong 1-2 tuần mà tình trạng đại tiện ra máu vẫn kéo dài và không có dấu hiệu thuyên giảm, bạn cần tái khám để chuyển sang Tuyến 2 (thủ thuật).

III. CHƯƠNG III: TUYẾN 2 – CÁC THỦ THUẬT CAN THIỆP TỐI THIỂU

Đây là nhóm phương pháp được ưu tiên hàng đầu cho trĩ nội độ 2 khi điều trị nội khoa không đạt hiệu quả. Chúng thường được thực hiện trong ngày (ngoại trú).

3.1. Thắt Búi Trĩ bằng Vòng Cao Su (RBL)

Đây là một trong những phương pháp điều trị trĩ nội hiệu quả lâu dài và là lựa chọn hàng đầu cho trĩ nội độ 1 và độ 2.

• Cơ chế (Tạm thời "cắt cơm"): Bác sĩ thắt một vòng cao su đặc biệt quanh gốc búi trĩ, cắt đứt nguồn máu nuôi. Búi trĩ bị "bỏ đói" sẽ teo lại và tự rụng đi sau khoảng một tuần.
• Ưu điểm: Hiệu quả điều trị lâu dài và chi phí thấp.
• Lưu ý: Có thể gây cảm giác khó chịu và đau nhẹ hơn so với các phương pháp khác ngay sau thủ thuật, và chỉ áp dụng hiệu quả cho búi trĩ có kích thước nhỏ.

3.2. Liệu Pháp Tiêm Xơ Hóa (Sclerotherapy)

Phương pháp này rất nhẹ nhàng, thường hiệu quả với búi trĩ nhỏ (Độ 1-2) hoặc các trường hợp chảy máu dai dẳng.

• Cơ chế (Tạo sẹo xơ): Bác sĩ tiêm một dung dịch hóa học (chất gây xơ) vào lớp dưới niêm mạc tại gốc búi trĩ. Chất này sẽ phá hủy các mạch máu, kích thích tạo mô sẹo xơ, khiến búi trĩ co lại và tiêu biến dần.
• Ưu điểm: Rất ít đau và không cần gây tê tại chỗ. Đặc biệt an toàn cho người bệnh đang phải dùng thuốc chống đông máu hoặc có bệnh nền tim mạch.

3.3. Quang Đông Hồng Ngoại (IRC) và Đốt Laser

• Cơ chế (Đốt và cầm máu): Sử dụng sóng ánh sáng hồng ngoại hoặc tia laser chiếu vào mô trĩ. Nhiệt năng làm đông mô, tạo sẹo xơ, và cuối cùng là cắt giảm lưu lượng máu đến búi trĩ, giúp cầm máu hiệu quả cao.
• Ưu điểm: An toàn, ít xâm lấn và đặc biệt hiệu quả trong việc xử lý các trường hợp trĩ có triệu chứng chảy máu nhiều.

IV. CHƯƠNG IV: TUYẾN 3 – KHI NÀO PHẢI CÂN NHẮC PHẪU THUẬT?

Phẫu thuật chỉ là giải pháp cuối cùng và triệt để nhất, dành cho các trường hợp bệnh đã tiến triển hoặc đã thất bại với các phương pháp trước đó.

4.1. Dấu Hiệu Trĩ Nội Độ 2 Cần Phẫu Thuật

Phẫu thuật được chỉ định khi trĩ nội độ 2 đã "vượt quá tầm kiểm soát" của Tuyến 1 và Tuyến 2:

1. Chảy máu liên tục, không đáp ứng: Tiêu chí quan trọng nhất là bạn bị đại tiện ra máu kéo dài, liên tục, mức độ nặng dù đã tích cực điều trị bằng thuốc và các thủ thuật cầm máu tối thiểu.
2. Búi trĩ quá khổ: Mặc dù búi trĩ vẫn tự co lên, nhưng kích thước đã quá lớn, phức tạp (ví dụ: trĩ hỗn hợp nặng), khiến thủ thuật nhẹ nhàng không thể xử lý hết mô bệnh.
3. Tái phát nhiều lần: Bệnh trĩ tái đi tái lại liên tục, thất bại sau nhiều lần can thiệp bằng Thắt vòng cao su hoặc Tiêm xơ.
4. Biến chứng cấp tính: Xuất hiện tình trạng trĩ tắc mạch (có máu cục bên trong búi trĩ gây đau dữ dội) hoặc sa nghẹt.

4.2. Tổng Quan Các Phương Pháp Phẫu Thuật Hiện Đại

Khi quyết định phẫu thuật, bác sĩ sẽ lựa chọn kỹ thuật phù hợp nhất với tình trạng búi trĩ của bạn.

1. Phẫu thuật Longo (Phương pháp "nâng búi trĩ")

• Cơ chế: Kỹ thuật này sử dụng máy cắt nối tự động để cắt bỏ một khoanh niêm mạc ở phía trên búi trĩ (vùng ít dây thần kinh cảm giác). Việc này đồng thời cắt nguồn máu nuôi búi trĩ (làm búi trĩ teo đi) và kéo toàn bộ búi trĩ đã sa vào bên trong, cố định chúng lại.
• Ưu điểm: Vết mổ nằm trên đường lược nên sau mổ ít đau hơn đáng kể và thời gian phục hồi nhanh hơn.
• Chỉ định Độ 2: Dùng cho trĩ độ 2 nhưng có triệu chứng chảy máu dai dẳng, không đỡ.

2. Phẫu thuật Milligan-Morgan (Cắt trĩ kinh điển)

• Cơ chế: Bác sĩ thực hiện cắt bỏ hoàn toàn từng búi trĩ. Phương pháp này thường áp dụng cho trĩ nặng (Độ 3, 4) và trĩ hỗn hợp phức tạp.
• Ưu điểm: Khả năng điều trị dứt điểm cao, nguy cơ tái phát thấp.
• Hạn chế: Thường gây đau hơn Longo và đòi hỏi thời gian hồi phục lâu hơn (ít nhất 2 tuần) do vết mổ nằm ở vùng nhạy cảm.

Lời khuyên chuyên môn: Hiện nay, các bác sĩ giỏi còn áp dụng công nghệ để giảm đau tối đa, ví dụ như sử dụng dao PLASMABLADE lạnh để cắt, giúp ít bỏng, ít đau và mau lành vết thương hơn.

V. CHƯƠNG V: THÀNH CÔNG DÀI LÂU – PHỤC HỒI VÀ PHÒNG NGỪA TÁI PHÁT

Dù bạn chọn Nội khoa, Thủ thuật hay Phẫu thuật, quá trình chăm sóc sau đó và chiến lược phòng ngừa là yếu tố quyết định bạn có thoát khỏi bệnh trĩ vĩnh viễn hay không.

5.1. Chăm Sóc Sau Can Thiệp (Điều Quan Trọng Cần Nhớ)

• Kiểm soát táo bón tuyệt đối: Sau bất kỳ can thiệp nào, táo bón và rặn mạnh là nguyên nhân số một gây biến chứng và tái phát. Hãy uống đủ nước và bổ sung chất xơ một cách nghiêm ngặt.
• Giảm đau đúng cách: Nếu đau, hãy thông báo ngay với bác sĩ để được kê toa thuốc giảm đau phù hợp, đúng liều lượng.
• Vận động hợp lý: Tránh ngồi xổm, dạng chân hoặc mang vác nặng để vết thương có thời gian lành.

5.2. Chìa Khóa Ngăn Ngừa Tái Phát (Cam Kết Lâu Dài)

Bệnh trĩ là bệnh của thói quen. Ngăn ngừa tái phát đòi hỏi sự cam kết thay đổi vĩnh viễn:

• Duy trì chế độ ăn mềm phân: Giữ thói quen ăn đủ chất xơ và uống 2 lít nước mỗi ngày. Đây là lá chắn bảo vệ bạn.
• Vận động: Tập thể dục nhẹ nhàng (đi bộ 30 phút/ngày) giúp tăng lưu thông máu. Nếu phải ngồi lâu, hãy nhớ đứng dậy đi lại sau mỗi 60 phút.
• Tiếp tục ngâm ấm: Thường xuyên ngâm hậu môn trong nước ấm giúp thư giãn cơ thắt, làm dịu và ngăn ngừa các cơn đau tái phát.

VI. TỔNG KẾT & LỜI KHUYÊN TỪ CHUYÊN GIA

Trĩ nội độ 2 không đáng sợ, nhưng cần được điều trị nghiêm túc và đúng cách. Hãy yên tâm rằng, hầu hết trường hợp trĩ nội độ 2 không cần mổ gấp.

Lộ trình tối ưu cho bạn:

1. Thay đổi triệt để lối sống là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất.
2. Ưu tiên các thủ thuật can thiệp tối thiểu (Thắt vòng, Tiêm xơ) nếu triệu chứng không cải thiện.
3. Phẫu thuật chỉ là giải pháp cuối cùng khi bệnh lý phức tạp, chảy máu không cầm, hoặc tái phát dai dẳng.

Điều quan trọng là bạn cần tìm đến bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa hoặc Ngoại Tổng quát uy tín để được thăm khám chính xác. Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị được cá nhân hóa, giúp bạn thoát khỏi căn bệnh này một cách nhẹ nhàng và hiệu quả nhất.

Tác giả Dược sĩ Mai Thanh Hoa